Bày mưu, hoán kế là việc làm của đầu óc.  Sống yêu thương và tha thứ là đường lối của con tim.  Đôi khi ta có chung kế hoạch nhưng đạt mục đích của kế hoạch chung lại khác nhau, tùy người.  Bày mưu hoán kế đến từ trong đầu; ước mong đến từ con tim.  Có thể nói Thiên Chúa tạo dựng bộ óc giúp ta nuôi thân nơi trần gian và ban cho con tim để con tim giúp tìm cách vào nước trường sinh.  Vì thế đầu óc thường tìm hết kế này, cách khác tìm lợi nhuận cho riêng mình; trong khi con tim giúp chia sẻ tình thương.  Vì hai đường hướng khác biệt mà có chiến tranh nội tâm.  Một đàng là cách thức của khối óc; đàng khác là đường lối của con tim.  Khi hai con đường đi ngược chiều, nội chiến xảy ra.  Hai con đường đi cùng chiều, tâm hồn bình an.  Khi đường lối đen tối khối óc thắng đường lối trong sáng của con tim thì khối óc biến con tim yêu thương thành con tim sỏi đá.  Khi đường lối yêu thương con tim thắng đường lối khối óc thì khối óc đi theo đường chân lí, ánh sáng Phúc Âm.  Khi không bên nào nhường bên nào thì đường ai nấy đi; óc theo đường của óc và con tim quyết theo đường riêng mình.  Lúc đó chiến tranh lạnh xảy ra, đêm đến nghe tiếng con tim khuyên bảo, kêu gọi trở về con đường yêu thương.  Khi khối óc từ chối, lâu ngày con tim mệt mỏi, tạm yên, nhỏ nhẹ hơn.  Nó tạm đình chiến trong một thời gian, rồi sẽ trở lại.  Đường lối của con tim là thế, kiên trì cho đến khi khối óc phải chào thua, lúc đó nó mới chính thức yên nghỉ.  Tiếng nói nhỏ nhẹ trong tâm hồn đó được nhiều người biết đến là tiếng nói của lương tâm.

Đại diện cho đường lối đen tối và con tim sỏi đá là vua Hêrôdê bởi mục đích tối hậu của vua là tìm lợi ích cho riêng vua mà không loại trừ bất cứ âm mưu tàn ác nào, miễm âm mưu đó có lợi cho cá nhân vua.  Chính vì thế mà vua không quan tâm đến tiếng than khóc nức nở của những người mẹ có con bị vua ra lệnh giết chết.  Cái ngai vàng của vua quan trọng hơn sinh linh trẻ thơ.  Nhà vua sống trong lo sợ, sợ mất ngai vàng, sợ mất chức tước, quyền hành nên vua ra lệnh giết tất cả các trẻ trai hy vọng diệt được ấu Chúa.  Vua sợ một cách vô lí nhưng vì quá sợ nên vua không quan tâm đến dân.  Vua để cho nỗi sợ hoành hành, quyết định.  Vua dối trá với các nhà đạo sĩ đến hỏi vua làm sao để tìm ấu Chúa mới sinh.  Miệng vua nói sẽ đi thờ ấu Chúa, thực tế lòng vua lo sợ và nghĩ kế tìm cách giết ấu Chúa.

Đại diện cho đường lối trong sáng và con tim yêu thương là ba nhà đạo sĩ bởi mục đích tối hậu của họ là đi tìm ấu Chúa để thờ lậy.  Họ không ngại từ bỏ ngai vàng, ra đi, dấn thân tìm ấu Chúa.  Dù ra đi tìm kiếm nhưng tâm hồn họ thanh thản, thân xác có mệt mỏi vì đường xa, xứ lạ nhưng an tâm, ấm lòng, đầy hy vọng.  Họ mang theo lễ vật dâng tiến ấu Chúa nhưng họ nhận nhiều hơn là cho đi.  Nhờ sao lạ dẫn đường họ đã tìm gặp ấu Chúa, thờ lậy xong họ được báo trong giấc mộng hãy theo đường khác mà về.  Con đường đó lại được sao lạ đi trước dẫn đường.  Chúng ta không biết họ đến từ nước nào, vương quốc họ ở đâu.  Họ đến từ nơi xa vì nhận được dấu lạ, sao sáng dẫn đường.  Họ đại diện cho tâm hồn trong sáng, tìm kiếm ánh sáng chân lí và tìm được.  Hêrôđê cũng tìm kiếm nhưng không gặp ấu Chúa bởi lòng ông chai đá, tâm hồn thiếu ngay thẳng, và đầu óc đen tối vì thế không thể nhìn thấy ánh sáng.  Vua sống trong thất vọng, triền miên lo sợ.  Thiên Chúa bằng cách riêng của Ngài, nhẹ nhàng phá tan mọi âm mưu đen tối mong phá kế hoạch của Ngài.  Họ thất bại nhưng mắt vẫn không nhận ra vì thế họ tiếp tục sống trong bóng tối.

Lm. Vũ Đình Tường