Triết lý sống của tôi là không những bạn phải có trách nhiệm với cuộc sống của mình, mà với mỗi việc tốt nhất mà bạn làm được bây giờ, bạn sẽ có được chỗ đứng tốt nhất trong tương lai.
Oprah Winfrey

Khoảng tám năm trước, vợ tôi được chuẩn đoán đã mắc phải một căn bệnh ung thư ngực hiếm gặp, đó cũng là lúc tôi học cách cầu nguyện.  Tôi vẫn kiên trì cầu nguyện cho vợ tôi có thể khỏe lại, mặc dù những dự đoán chết tiệt của ngành y tế không thể nào dự đoán Lois sẽ còn sống được bao lâu.

Khi vợ tôi khuyên tôi tham gia vào hội giúp đỡ “những người chồng có những người vợ đang chống chọi với bệnh ung thư ngực”, ban đầu tôi hơi lưỡng lự.  Tôi không muốn chịu đựng nỗi đau này nữa.  Nhưng cuối cùng, khi hiểu đây là điều Lois muốn và hiểu được nỗi đau mà những người chồng như tôi đang mang, tôi đã bằng lòng.

Người ta thường hỏi: “Anh làm việc này như thế nào? Anh không cảm thấy chán nản sao?  Một số người phụ nữ sẽ không qua khỏi.  Anh định sẽ làm gì hay nói gì để tạo nên sự khác biệt?”

Tôi trả lời họ với một câu hỏi khác: “Thế các anh có chịu đựng được khi nhìn vợ, chị, mẹ hay con gái các anh đang chống chọi với căn bệnh quái ác này một cách đơn độc, không có ai trò chuyện và động viên hay không?”

Khi tham gia vào hội giúp đỡ này, tôi được nhiều hơn là mất, được nhận lấy nhiều hơn là cho đi và nhận ra rằng niềm hy vọng luôn tỏa sáng trong một thế giới mà sự tuyệt vọng đang xâm chiếm.

***************

Vài năm trước đây, Sandy, một người phụ nữ năm mươi tuổi hấp dẫn, hỏi vợ tôi liệu bà có thể nói chuyện với tôi trước khi sinh hoạt hội không.  Tôi biết Sandy và chồng bà ta trong những lần gặp trước của hội.  Sandy trông như một người mẫu, hoàn toàn khác với hình ảnh mọi người vẫn nghĩ về một người đang bị ung thư ngực.

Mặc dù Sandy được điều trị bằng phẫu thuật mà không sử dụng hóa trị liệu, bà vẫn phải chịu đựng đau đớn do những cuộc phẫu thuật, của liệu pháp hoóc-môn và sự thật về cái chết của mình.  Bà đã đối mặt với chúng khá tốt, nhưng tôi biết, Mike – chồng của bà, thì không như thế.

Sandy muốn nói chuyện với tôi vì bà đang buồn Mike.  Dạo này ông hay đi ra ngoài hàng giờ sau khi tan sở mà không có một lời giải thích.  Cứ mỗi lần bà tìm cách nói chuyện với ông, ông chỉ nhún vai lạnh lùng và bỏ đi trong im lặng.  Bà lo rằng chồng của bà không thể chấp nhận bà sau khi phẫu thuật, và họ đang dần mất nhau.  Cùng với những giọt nước mắt đau khổ, bà tâm sự:

– Tôi nghĩ anh ấy đang ngoại tình.

– Tôi sẽ cố kéo Mike ra vào cuộc gặp tối nay với ông ấy, tôi hứa, và thêm vào, nhưng nếu ông ấy có kể tôi nghe chuyện gì, tôi sẽ buộc phải giữ bí mật.

Sandy nói rằng bà ấy hiểu và hy vọng tôi có thể giúp ông ấy.

Buổi tối hôm đó, tôi tụ tập năm người đàn ông vào phòng họp của chúng tôi, trong khi vợ của họ theo một tình nguyện viên khác vào phòng riêng.  Sau khi năm người bạn của tôi ngồi thành một nửa vòng tròn lớn, tôi hỏi họ đang sống thế nào.  Mọi người đều có thể bộc lộ cảm xúc của họ thành lời và kể về hoàn cảnh của mình, mọi người trừ Mike, ông vẫn ngồi im.

Tôi đưa ra đề nghị của cá nhân tôi cho cả nhóm về việc làm thế nào tôi vượt qua với căn bệnh của vợ tôi:

– Có những lúc tôi đã bật khóc mà không có lý do gì, như lúc tôi đang lái xe đi làm chẳng hạn. Một lần, tôi đã đãng trí, lái xe đến phòng triển lãm trong khi mình không có ý định tới đó.  Tôi đã bị quấn chặt với những ý nghĩ tuyệt vọng đến nỗi mất cả sự cảm nhận về thời gian.

Sau khi lắng nghe chăm chú, họ bắt đầu kể về sự cố gắng của họ.  Một vài người kể họ đã muốn bỏ nhà đi thật xa như thế nào bởi vì họ không thể đối diện với nó.  Đa số những người đàn ông ấy chấp nhận bị tấn công bởi những nỗi buồn kinh khủng khiến họ phải khóc một mình trong nhiều giờ.  Số khác thì nói về sự tuyệt vọng đang dày vò đến nỗi khiến họ quên cả trách nhiệm đối với những việc trong nhà khi người vợ không còn khả năng làm được chúng.

***************

Mike luôn cúi đầu trong suốt buổi nói chuyện, hai bàn tay siết chặt vào nhau trước vạt áo.  Khi cuộc nói chuyện tiếp tục, tôi hướng câu hỏi về Mike:

– Chúng tôi vẫn chưa nghe anh nói gì, Mike à. Anh đã từng trải qua những điều mà chúng tôi đang nói tới không?

Khi Mike nhìn lên, chúng tôi thấy những vệt nước đọng lên má ông.  Mike nhanh chóng chùi chúng đi, như không muốn mọi người biết rằng ông đã khóc.  Mike nói:

– Tôi không biết nên làm gì nữa. Tôi chỉ lái xe lang thang trong hàng giờ.

Tôi nghĩ: À, có lẽ đây là lý do tại sao anh ấy lại bỏ đi.  Và anh sẽ kể cho chúng tôi nghe chuyện gì nữa đây?  Tôi hỏi:

– Mike à, anh thường làm gì khi lái xe lòng vòng như vậy? Anh có đi ra và khóc, đi uống bia, hay là đến một nơi nào đó và suy nghĩ không?

Dường như Mike đang muốn trả lời, nhưng có cái gì đó đã giữ ông lại.  Cuối cùng, Mike đứng dậy và hét to:

– Tôi đi ra ngoài và gào thét lên. Tôi lái xe đi và gào thét hàng giờ liền, cho đến khi tôi về nhà, tôi không thể nói được nữa vì cổ họng đã khản đặc.

Tôi choáng váng và cố hiểu được những gì mình vừa nghe thấy.  Tôi nói:

– Mike, anh phải kể tất cả những chuyện này cho Sandy biết. Chị ấy rất lo lắng cho anh.  Anh không biết được đâu, nhưng tôi nói thật đấy.  Khi chúng ta ra về, anh cần kể cho Sandy những gì anh đã kể cho tôi.

Khi cả hai nhóm đã kết thúc, tôi thấy Mike tiến đến Sandy.  Ông nói với bà ấy trong một lúc, và sau đó Sandy gục đầu vào ngực Mike khóc.  Tôi biết Mike cũng muốn khóc, nhưng ông vẫn cố tỏ ra cứng rắn như một người đàn ông mẫu mực.  Dù sao, tôi vẫn thấy tự hào về Mike.

Cuối cùng Sandy cũng hiểu là lỗi không phải ở bà ấy, mà là sự bất lực của Mike để phá tan nỗi buồn ghê gớm và không có cách giải quyết về căn bệnh của vợ mình.  Đó là một khoảnh khắc ngắn ngủi nhưng rực rỡ khi Lois nép mình bên cạnh tôi, và chúng tôi thấy Mike và Sandy khoác vai nhau đi chầm chậm về hướng hành lang yên tĩnh nơi bãi đỗ xe.

***************

Trong những tháng tiếp theo, chúng tôi thấy họ thường xuyên sinh hoạt ở những buổi gặp gỡ của nhóm.  Rồi đột nhiên họ không đến nữa.  Qua những người bạn thân, tôi được biết bệnh ung thư của Sandy đã di căn đến bộ phận khác của cơ thể, và bà đã không thể chống đỡ nổi.  Mike đã ở bên cạnh bà đến tận giây phút cuối cùng.

Mọi thứ vẫn còn rõ ràng như chỉ vừa mới xảy ra hôm qua, và tôi vẫn còn thấy Sandy và Mike nắm tay nhau đi trên hành lang.  Ký ức này đã cho thấy và giúp tôi đoan chắc rằng ngay cả trong những ngày quý giá cuối cùng còn ở bên nhau, họ vẫn có thể yêu, chia sẻ và động viên cho nhau.

George S.J.Anderson – Dàng tặng cho Mike và Sandy Sexton
Đông Khê lược dịch