Kể từ ngày 18-05, tại Việt Nam, người ta bắt đầu trình chiếu một bộ phim có cái tên nghe rất “kêu”: Sài Gòn Nhật Thực.
Tôi thì “về vườn” đã lâu, trở thành anh “nông dân Hai Lúa”, chẳng còn đến rạp chiếu bóng nào nữa, nên không quan tâm gì tới bộ phim đang được quảng cáo rầm rộ kia. Tuy nhiên, hai chữ Nhật Thực trên đây khiến tôi nhớ lại hiện tượng nhật thực toàn phần đã xảy ra tại Sài Gòn vào ngày 24-10-1995:
Lúc đó, tôi đang làm việc tại Xưởng Phim Hoạt Hình trong thành phố. Mấy ngày trước, thiên hạ bàn tán xôn xao về hiện tượng nhật thực sắp xảy ra. Vì đây là một hiện tượng hiếm hoi, lâu lắm mới xảy ra một lần, chỉ những ai “may mắn” lắm mới được chiêm ngưỡng nó, nên ai cũng háo hức cả. Trên vỉa hè, những người bán hàng rong bày bán những chiếc “kính” coi nhật thực làm bằng bìa cứng có dán hai tấm giấy gì gì đó “để bảo vệ mắt khi nhìn thẳng vào mặt trời trong lúc nhật thực”. Tôi cũng hăng hái mua một cái để dành.
Ngày quan trọng đã tới. Trong xưởng phim, ai nấy thủ sẵn “mắt kính nhật thực” của mình… Đến giờ nhật thực, mọi người đồng loạt ngưng việc, chạy ùa ra sân để nhìn lên mặt trời. Trời bắt đầu tối sầm lại. Bỗng một ai đó la lên: “Chạy xuống nhà kho coi, rõ lắm!”
Trong nhà kho của xưởng phim, một nhân viên nào đó nhiệt tình và có đầu óc “khoa học” đã làm một “hệ thống quan sát nhật thực” bằng một thau nước và một tấm gương soi, phản chiếu hình ảnh mặt trời lên bức tường, quan sát rất dễ dàng và rõ ràng!
Cái hình ảnh mặt trăng ăn lẹm vào, rồi che khuất hoàn toàn mặt trời, làm cho mặt trời trở nên mờ mịt, kể cũng “ngồ ngộ”, nhưng không khiến tôi bất ngờ cho lắm, vì đây là điều mà ai cũng mường tượng ra được. Điều làm tôi hết sức ngạc nhiên là lúc mặt trăng bắt đầu “nhả” mặt trời ra, chỉ để cho mặt trời loé sáng theo một hình lưỡi liềm như kiểu vầng trăng khuyết: khi nhìn xuống đất, tôi ngỡ ngàng nhìn thấy đầy dẫy những bóng sáng hình trăng khuyết trên nền nhà kho. Thì ra, các tia sáng phát ra từ mặt trời bị nhật thực, chiếu xuyên qua các lỗ đinh trên mái tôn, đã tạo nên những hình ảnh của một tia sáng “khuyết” thay vì một tia sáng tròn trịa của ngày thường!
***************
Bây giờ, cứ nghĩ về nhật thực là tôi lại giật mình: trong cuộc đời của mỗi người, chúng ta hẳn đã tạo nên rất nhiều cuộc “nhật thực”!
Tôi tạo ra “nhật thực toàn phần” khi tôi để cho “u mê ám chướng” che khuất hoàn toàn “mặt trời chân lý” và tôi sống trong sa đoạ hư hỏng. Những lúc đó, cuộc đời của tôi trở nên tối sầm lại, không còn soi sáng cho ai được nữa. Tuy nhiên, theo tôi nghĩ, mức độ “tác hại” của những lúc này có thể không nghiêm trọng quá, vì những người chung quanh đã biết rõ tôi là “mặt trời đen” và chẳng ai trông cậy gì vào ánh sáng phát ra từ tôi nữa. Trái lại, họ còn tìm cách để “giải cứu” tôi khỏi tình trạng đáng buồn kia.
Sức “tác hại” dường như xảy ra lớn hơn khi tôi che khuất một cách nhập nhằng theo kiểu “nhật thực một phần”: tôi vẫn để cho mặt trời trong tôi chiếu sáng, nhưng tôi làm cho các tia sáng biến dạng một cách tinh vi khó nhận ra: tôi vẫn phát ra ánh sáng, nhưng ánh sáng này mang nặng các méo mó dị dạng của con người tôi! Chắc hẳn có những người vẫn đón nhận thứ ánh sáng dị dạng của tôi mà cứ tưởng rằng đó là ánh sáng bình thường, và họ vô tình bị ảnh hưởng bởi thứ ánh sáng tai hại này mà không hay biết. Thay vì soi sáng, tôi đã làm cho họ bị “mù mờ” đi. Thay vì dẫn đưa họ tới miền ánh sáng đích thực thì tôi lại đẩy họ vào vùng sai trái lầm lạc!
Thật rất khó để có thể nhận ra những “mập mờ” trong cuộc sống của mình nếu không cậy dựa vào Chúa Giê-su Ki-tô, Đấng được mệnh danh là “Mặt Trời Công Chính”. Thông thường, trong nỗ lực hướng thiện, ai cũng cố gắng để sống trong chân lý và phục vụ trong chân lý. Tuy nhiên, vì “cái tôi” thường rất khó thăm dò và kiểm soát, nên nó rất dễ luồn lách và bành trướng che phủ lên Sự Thật. Bởi tôi thường chủ quan cho rằng sự thật của mình là đúng, nên nhiều khi tôi đã khiến cho sự thật khách quan bị méo mó đi, dẫn đến những hậu quả dị dạng trong cuộc sống.
***************
Lạy Chúa Giê-su, xin Chúa giúp con thoát khỏi tính chủ quan để con nhận ra và sửa đổi những khuyết tật nơi linh hồn con, hầu con có thể phản chiếu lại trọn vẹn Ánh Sáng Cứu Độ của Chúa cho những người chung quanh. A-men!
Trầm Tĩnh Nguyện