Hai mươi lăm năm trước, tôi có viết một bài với tựa đề, Cẩm Nang Để Đi Đường Dài. Gần đây khi đọc lại, tôi mừng vì sau một phần tư thế kỷ, các nguyên tắc này của tôi vẫn chưa thay đổi, chỉ có thêm sắc thái khác mà thôi. Tôi vẫn đưa ra những lời khuyên hệt như thế, xem lại chúng với một chút hoài niệm, có sửa đổi vài điểm, nhưng một lần nữa, tôi hoàn toàn đồng ý với nó.
1. Sống biết ơn… đừng bao giờ vô tâm khi nhận được tặng vật!
Hãy cự lại tính bi quan và những điều sai quấy. Là thánh, có nghĩa là được sưởi ấm trong lòng biết ơn, không hơn không kém. Lời khen cao nhất bạn có thể tặng cho người trao quà, đó là bạn tận hưởng món quà đó. Bạn nợ đấng Tạo Hóa một việc chính là hãy hưởng dùng mọi sự, hãy sống hạnh phúc nhất có thể. Đời sống không chỉ là một bài kiểm tra, nó còn có giá trị hơn thế. Hãy thêm câu này vào lời cầu nguyện thường ngày của bạn: Xin cho chúng con lương thực hằng ngày, và cho chúng con hưởng dùng mà không vướng tội.
2. Đừng ngây thơ về Thiên Chúa… Thiên Chúa sẽ sắp đặt mọi thứ đầy đủ không sót điều gì!
Thiên Chúa không muốn là một phần cuộc sống của bạn, Ngài muốn là tất cả cuộc sống đó. Đừng tin bất cứ lời nào nói về sự an ủi của tôn giáo. Đức tin thắt lưng cho bạn và đưa bạn đi đến nơi bạn không muốn đến. Hãy chấp nhận rằng đức hạnh sẽ liên tục nhắc nhở cho bạn về những gì bạn bỏ lỡ trong đời. Hãy nhận lời khuyên này của Daniel Berrigan: “Trước khi chú tâm về Chúa Giêsu, trước hết, hãy xét mình, xem nội tâm mình tốt đẹp được đến đâu!”
3. Hãy tiến bước khi có thể… hay ít nhất cố dấn lên trước dù chỉ một bước!
Hãy nhìn những gì trong tầm mắt bạn, vậy là đủ để bước tiếp. Biết trước mắt là một thời gian dài mập mờ. Hãy thấy đủ với cuộc sống thường nhật. Không cần thiết lúc nào cũng phải đầy hứng thú. Một điều an ủi cho bạn là Chúa Giêsu từng khóc, các vị thánh từng phạm tội, và thánh Phêrô đã từng phản bội. Giữ vững đạo đức như một kẻ ương bướng cũng được, điều duy nhất hủy hoại các giấc mơ chính là thỏa hiệp. Hãy thường xuyên bắt đầu lại. Trong mắt Thiên Chúa, chẳng ai lỗi thời cả; và trong việc hoán cải, chẳng có gì gọi là quá trễ. Hãy biết rằng có hai kiểu bóng tối bạn có thể rơi vào: bóng tối sợ hãi của hoang tưởng sẽ đem lại buồn sầu, và bóng tối phôi thai của hoán cải sẽ đem lại sự sống.
4. Cầu nguyện… để Thiên Chúa kết chặt với bạn!
Đừng tin ý kiến của đám đông. Hãy tin tưởng vào lời cầu nguyện. Việc cầu nguyện sẽ cho bạn được đặt mình trên nền tảng một điều gì đó thâm sâu hơn. Hãy sẵn sàng chết đi một ít để được gắn bó với Thiên Chúa vì Ngài đã chết để được gắn bó với bạn. Hãy để tâm hồn mình là nơi giọt nước mắt của Thiên Chúa và của con cái Ngài hòa vào nhau thành những giọt nước mắt hy vọng.
5. Hãy yêu… nếu cuộc đời đủ rộng cho tình yêu đó, và thật sự nó đủ rộng như thế!
Hãy tạo một không gian cho tình yêu trong đời bạn. Hãy nuôi dưỡng tình yêu đó một cách ý thức. Biết rằng yêu bao nhiêu cũng không vừa. Yêu mến chuyện thế gian chỉ có thể là một tình yêu sai lầm. Hãy nói điều này với người bạn yêu: “Ít nhất, bạn sẽ chẳng bao giờ chết!” Hãy biết rằng, trên đời chỉ có hai bi kịch khốn khổ: Không yêu, và không nói cho người bạn yêu rằng bạn yêu họ biết bao.
6. Chấp nhận bản thân bạn… và đừng sợ bạn không hoàn hảo!
Hãy chấp nhận những giới hạn của con người. Chỉ có Thiên Chúa mới hoàn hảo. Nếu bạn yếu đuối, cô đơn, không có người để nương tựa, và không có câu trả lời cho những vấn đề của bạn, vậy thì; hãy lắng nghe. Chấp nhận những khó khăn của cuộc sống không trọn hảo. Có nhiều kiểu tử đạo. Hãy nhận ra kiểu riêng của bạn. Nếu bạn chết vì một lý do cao cả thì sẽ có một cái gì đó để bạn sống với nó!
7. Đừng có làm một cái xác di động… hãy dấn bước, đừng để dòng đời xô đẩy!
Hãy chấp nhận cái chết hằng ngày. Đừng nắm cuộc đời như vật sở hữu riêng của mình. Thói sở hữu giết chết niềm vui hưởng dùng, giết chết các mối liên hệ, và thậm chí giết chết cả bạn nữa. Hãy sống biết ơn. Hãy nhớ những cái chết của bạn, hãy đòi cho được sự tái sinh, hãy khóc cho những mất mát, để những gì đã cũ qua đi, và đón nhận lấy sinh khí cho cuộc đời hiện thực bạn đang sống. Hãy dẹp bỏ những mơ mộng hão huyền, chúng chỉ làm khổ bạn mà thôi. Hãy nhớ rằng thật khó để phân biệt được thời khắc chết đi và thời khắc tái sinh.
8. Đừng sống quá nghiêm khắc… hãy thường tự cho mình là một kẻ điên!
Tiếng cười của Thiên Chúa lấp đầy trống vắng trong mộ phần của chúng ta. Hãy nhớ rằng, sống nặng nề thật dễ, nhưng sống nhẹ nhàng mới khó. Tiếng cười là công kích trực tiếp đối với thực chất, giá trị, và khắt nghiệt của hỏa ngục. Đừng nhầm lẫn giữa giễu cợt và cười đùa. Hãy cười với người ta, chứ đừng cười vào người ta. Hãy cười và cho mình nên khờ dại, điên rồ cũng tốt như một giấc ngủ say vậy.
9. Hãy gắn bó với gia đình… bạn đang đi chơi dã ngoại với cả nhóm!
Đừng đi một mình. Hãy chống lại cám dỗ rằng cho rằng, hãy sống tâm linh nhưng đừng theo tôn giáo. Hãy thường xuyên “tái sinh” trong cộng đoàn. Chấp nhận rằng phải có những mối dây ràng buộc. Hành trình của bạn bao gồm cả gia đình, giáo hội, tổ quốc, và toàn thể nhân loại. Đừng bị quyến rũ bởi miếng mồi mang tên tự do tuyệt đối. Tự do và ý nghĩa cuộc đời nằm ở chỗ biết vâng phục trong cộng đoàn: Cộng đoàn hạ thấp và giảm giá cái tôi, đặt bạn vào luyện ngục, và cuối cùng là thiên đàng.
10. Đừng sợ sống yếu đuối… sự cứu chuộc nằm ở những giọt nước mắt!
Toàn bộ giáo lý của Chúa Giêsu có thể đưa vào trong một từ: Chịu đựng. Nếu quả tim bạn không dịu đi thì cuối cùng đầu óc bạn sẽ yếu. Sự khắc nghiệt chỉ làm mọi chuyện xấu đi. Sự mềm dịu sẽ nâng mọi chuyện lên. Con chim bay được là vì nó mềm mại. Tảng đá không nhấc lên được vì nó cứng. Sự mỏng manh chính là sức mạnh. Tính nhạy cảm xác định tâm hồn. Sự dịu dàng xác định tình yêu. Nước mắt là nước muối, giọt nước nguồn gốc của chúng ta.
Rev. Ron Rolheiser, OMI